Warsidaha Puntland Tirsi 58

Country

Title: [SW Country]Warsidaha Puntland Tirsi 58 - 3 Sept 2000
Posted by/on:[AAJ][3 Sept 2000]

Warsidaha Puntland

Tirsi 58 - 3 Sept 2000

Garowe – Puntland

Warsidaha Puntland Waa Todobaadle 2 jeer ay soo saarto

Wasaaradda Warfaafinta ee Puntland

T U S M A D A

MADAXWEYNE KU XIGEENKA DAWLAD GOBOLEEDKA PUNTLAND OO FURAY SHIRKII 1AAD EE GUDDIGA DIYAARINTA DASTUURKA BOGGA 2AAD

WASIIRKA WASAARADDA ARRIMAHA BULSHADA OOFURAY SIMINAAR BOGGA 3AAD

BANAANBAXYO LAGAGA SOO HORJEEDO SHIRKII JABUUTI WIXII KA SOO BAXAY BOGGA 2AAD

WAXQABADKII GOLAHA WAKIILADA KALFADHII 2AAD BOGGA 2AAD

SULDAAN CUSUB OO SOO BAHARDAADSADAY LAASCAANOOD BOGGA 5AAD

BAAQ AY SOO SAAREEN BEESHA BAH-ARARSAME BOGGA 5AAD

GAMBOOL-TAABAC MAANTANA TIRAAB BOGGA 8AAD

CARTA WAA UMUSHAY BOGGA 6AAD

BAYAAN KA SOO BAXAY URURKA DHALINYARADA GOBOLKA MUDUG BOGGA 4AAD

AFKEENU WAA ISU AMMAANEE BOGGA 8AAD

KAALMADII SOO GAADHAY INTUU DHISNAA URURKA BEERALAYDA DEGMADA GAROOWE BOGGA 6AAD

HADDAAN ISAGA AHAAN LAHAA BOGGA 7AAD

HAY'ADDA OTP MA URUR SAMAFALBAA MISE WAA BOGGA 7AAD

OGEYSIIS IYO HAMBALYO BOGGA 8AAD

MADAXWEYNE KU XIGEENKA DGPL OO FURAY SHIRKII 1AAD EE GUDDIGA DIYAARINTA DASTUURKA.

PUNA-GAROOWE 30 Agosto

Madaxweyne ku xigeenka Dawlad Goboleedka Puntland Mudane Maxamed Cabdi Xaashi, ayaa furay shirkii 1aad ee Guddiga Diyaarinta Dastuurka Puntland.

Madaxweyne ku xigeenka oo ka furay Xarunta Golaha Wakiilada Taariikhdu markay ahayd 30-08-2000, wuxuu halkaas ka soo jeediyey khudbad aad u dheereyd oo uu kaga hadlaayey xaaladda soomaaliya iyo tan Puntland heerka ay maanta marayaan, waxaa kale oo uu Madaxweyne ku xigeenku ku guubaabiyey Guddiga in ay ka soo dhalaalaan Hawsha loo xilsaaray ee ay ummaddu u hayaan.

Madaxweyne ku xigeenka ka hor waxaa halkaa warbixin ka soo jeediyey Guddoomiye ku xigeenka labaad ee Golaha Wakiilada Puntland Mudane Xasan Daahir Af-Qurac, ahna Guddoomiyaha Guddiga diyaarinta Dastuurka isagoo sheegay qaabka ay hawshu u soconayso, iyo heerkii ay soo martay.

Waxaa furitaanka shirkaasi ka soo qaybgalay xubno ka tirsan xukuumada iyo shacabka.

WASIIRKA WASAARADDA ARRIMAHA BULSHADA OO FURAY SIMINAAR.

PUNA-Garoowe 27-8-2000

Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Bulshada Mudane Faarax Warsame ayaa ka furay xarunta NESHA ee Magaalada Garoowe Siminaar soconayey muddo saddex cisho ah, siminaarkaas oo ujeedadiisu ahayd u diyaar garowga olalaha Talaalka, ee ku aadan maalinta taariikhdu tahay 12-9-2000.

Iyadoo ay ka soo qaybgaleen masuuliyiin sarsare oo ka kala socday Wasaaradaha kala duwan ee Dawlad Goboleedka Puntland, sida Wasaaradda Warfaafinta iyo Wasaaradda Arrimaha Gudaha.

Falanqayn iyo doodo dhaadheer oo layswaydaarsadey ka dib waxaa laysla meel dhigay sidii xil la isaga saari lahaa ciribtirka cudurka dabaysha (Polio), iyadoo dhakhaatiirta iyo shaqaalaha Caafimaadka oo ka soo qaybgalay shirkaas ay soo gudbiyeen baahiyaha kala duwan ee ka jira Gobolada iyo Degmooyinka iyo sida ugu fudud ee gacan looga gaysan karo, hawshaas iyada ah waxaa ugu dambayntii halkaa ka hadlay Agaasimaha Guud ee Caafimaadka Dr. C/raxmaan Dhagaweyne oo sheegay in sanadihii hore ay hawshu u fushay sidii la rabay, sanadkaana aan rajaynayno si ka sii wanaagsan.

KULOMO AY YEESHEEN MAAMULKA IYO ODAYAASHA SANAAG BARI

PUNA-SANAAG BARI

27/8/2000 Waxaa xafiiska Guddoomiyaha ee Badhan lagu qabtay kulomo dhex-maray maamulka Gobolka Sanaag, maamulka Degmada, isimo, nabadoono iyo wax-garad cul-culus, kulamadaas oo lagaga hadlaayay xaalada Guud ee Gobolka, dhinacyada nabadgelyada, nidaamka socodsiinta maamulka, nadaamka cashuuraha, siyaasada Dawlad Goboleedka iyo Himiladan loo qabo, waxaa kale oo lagaga hadlay mow-qifka maamulka Gobolka iyo bulsho waynta reer sanaag ka qabaan shirka Carta.

Waxay cadeeyeen in gebi ahaan shacabka reer sanaag bari kamidaysan yihiin diidmada iyo can baaraynta shirka Carta iyo wararka ka soo baxaaya.

Waxaana arrimahaas ka hadlay iyagoo ku hadlaayay matalaayay shacabka Reer-Sanaag bari.

1. Mudane Ismaaciil Suldaan Maxamud

2. " " Saalax Garaad Cali Shire

3. Nabdoon Xasan Cali Xasan

4. " " Muuse Cali Faatax.

5. " " Maxamed Muuse Nuux

6. " " Xasan Faarax Maxamud

7. " " Maxamed Cali Cabdi

8. " " Faarax Ducaale.

Waxayna Maamulka Gobolka u Gudbiyeen kalsoonida buuxda ee shacabka iyo bulshaweynta Reer-Sanaag Bari, dhinaca maamulkana waxaa ka hadlay ku simaha Guddoomiyaha Gobolka Sanaag Mudane Axmed Ismaaciil Ducaale, Duqa Degmada Badhan iyo xubno kale wuxuuna kulankaasi ku dhamaaday sidii ugu wanaagsanayd ee la rajaynayey.

BANAAN BAXYO LAGAGA SOO HORJEEDO SHIRKII JABUUTI WIXII KA SOO BAXAY

PUNA-SANAAG-BARI:-

30/8/2000, Waxaa magaalada Badhan ka dhacay mudaaharaadyo iyo banaanbaxyo lagaga soo horjeedo laguna diidan yahay wararka ka soo baxaya dalka Jabuuti ee Tuulada Carta, dadweynaha mudaaharaadayey oo aad u badnaa ayaa waxay socod ku mareen shaaracyada Magaalada Badhan, iyadoo dhinaca amaanka ay sugayeen qaar ka mid ah ciidanka Booliiska iyo Daraawiishta Dawlad Goboleedka Puntland oo bar bar socday dadkaas mudaaharaadayey, dadkaas oo sitay Boorar ay ku qoran yihiin hal ku dhigyo ay ku diidan yihiin Dawlada Jabuuti iyo waxay soo dhistay, waxayna kor ugu dhawaaqayeen qaar ka mid ah halku dhigyadaas oo ay ka mid ahaayeen:-

Dufloow hawiye deerow isaaq soo doorta'e meeluu dego iyo dal maloo hayaa.

Waxay kaloo ku dhawaaqayeen codka ergada carta o calaacalaya oo leh cuno Meesha mataalo, Caafimaad uma fiicna ee Cudurbaa nagu laayey.

Waxay kaloo ku dhawaaqayeen, Dawladu dabayluhu wataan ee dibad wareega ahi Dal maleh dad maleh, Damiir maleh oo Dareen maleh, Difaaceedu waa daciif oo laguma diirsado.

Waxay kaloo ku dhawaaqayeen Calaacalkii ina Cumar Geelle ee ahaa Cabdullaahi isaamax.

Cigaalow jidka fur

Waxaa ugu dambayntii Dadweynihii mudaaharaadayey meel fagaara ah kula kulmay oo kalu hadlay maamulka Degmada iyo qaar ka mid ah Madax dhaqameedka, wuxuuna ku dhammaaday mid nidamada Maamulka iyo mujtamaca oo la sii xoojiyo

WAXQABADKII GOLAHA WAKIILADA KALFADHIGII 2AAD

Sharuucda:-

Xaaladda ban ka'oodka ah ee lagu asaasay dowlad Goboleedka Puntland ka sokow, waxaa jira labo marxaladood oo kala guur ah oo mid waliba leedahay duruufaheeda gaarka ah iyo saamaynteeda bulsho.

Tan hore ee lagaga guurayo fowdada iyo sharci la'aanta ka dhalatay burburka iyo dowladd la'aanta iyo tan labaad oo ah geeddiga socodka laga guurayo nidaamkii iyo dhaqan xumaddii laga dhaxlay xukuumadihii musuqmaasuqa iyo kali talisnimada ku dhisnaa ee u kala danbeeyey, dalka looguna guurayo hab caddaalad ah ee dimoqraadiyad ku dhisan

Sidaas darteed golaha xukuumaddu wuxuu horkeenay kalfadhigii labaad qawaaniin xasaasi ah oo loogu tala- galay in bulshada lagu dhaqo marxaladaha kala guurka ah.

Kolkaas Golaha Wakiiladdu isaga oo ka duulaya dareenka dadwaynaha, dhaqanka u gaarka ah shacabka Puntland isla markaana qiimaynaya xaaladaha dalku ku sugan yahay wuxuu isku taxalujiyey inuu si qoto dheer uga doodo ugana baaran dago qawaaniintan oo khuseeya meelo xasaasi ah sida nabadgalyada, anshaxa, deegaanka, iwm.

Guud ahaan ajendayaasha golaha xukuumaddu soo hordhigay kal fadhigii labaad waxay dhammaayeen 17 xeer sharci oo faahfaahintoodu tahay sida soo socota.

Qawaaniinta la'ansixiyey:-

1. Qaanuunka Caafimaadka iyo ruqsadaha wasaaradda arrimaha bulshadu bixiso.

2. Qaanuunka anshaxa filimada.

3. Qaanuunka dhismaha wakaaladda wararka Puntland PUNA

4. Qaanuunka dhulbeereedka.

5. Qaanuunka hormarinta daaqa.

6. Qaanuunka dhismaha rugta ganacsiga.

7. Qaanuunka qorshaynta dalka Puntland.

8. Qaanuunka Bangiga dowladda Puntland.

9. Qaanuunka nabadgalyada Guud.

10. Qaanuunka tartamada iyo heshiisyada qandaraasyada.

11. Qaanuunka dib u habaynta khidmada dekadaha iyo khayraadka badda.

12. Qaanuunka sanduuqa shaqaalaha.

13. Qaanuunka miisaaniyadda dowladda dhexe ee sannadka 2000.

14. Qaanuunka madaxyada dakhliga iyo kharashka ee miisaaniyadda 2000.

Qawiiniinta dib loo celiyey.

1. Qaanuunka anshaxa oo golohu ku sababeyey inaanu la' socon karin xilliga.

2. Qaanuunka khidmadaha Ganacsiga oo goluhu ku sababeyey inaanu dhammaystirnayn.

B. QARAAR UU SOO SAARAY KALFADHIGA 2AAD.

Kalfadhiga 2aad ee Golaha Wakiiladu wuxuu ka soo saaray qaraar hab dhaqanka iyo qaabka hawl gal ee Hay'adaha caalamiga ahi uga shaqeeyaan Dowlad Goboleedka Puntland iyaga oo ilaa hadda waxqabadkoodu ku egyahay saddexdii Gobol ee horay la'isugu oran jiray waqooyi bari, taas oo aan waafaqsanayn axdiga dowladda Puntland.

Qaraarku wuxuu ku boorinayaa Golaha xukuumadda inay ka qaadaan tallaabada ku haboon hay'adaha iska indha tiray axdiga iyo qawaaniinta Puntland.

C. DHISMAHA GUDDIYADA DASTUURKA IYO DOORASHOOYINKA.

Kalfadhigii labaad ee Golaha Wakiiladda waxa lagu magacaabay 10 mudane oo ka mid ah guddiyada diyaarinta dastuurka iyo doorashooyinka iyadoo la go'aamiyey in guddiga joogtaduna ku kor dhin karo xubno iyaga ka tirsan.

Xubnaha Guddiga Diyaarinta Dastuurka

1. Xuseen Maxamed Cigaal.

2. Cumar Xaaji Jaamac.

3. Bootaan Barre Samatar.

4. Jaamac Maxamud Duulane.

5. Khaliif Aw-Cali Maxamed.

Xubnaha Guddiga Doorashooyinka.

1. C/qani Ismaaciil Aw-Cismaan.

2. C/rashiid Maxamed Xirsi.

3. Yuusuf Aw-Maxamed Xasan.

4. Cali Saxar Guuleed.

5. Maxamed Cali Guuleed.

Xeer Hoosaadka Golaha Wakiiladda.

Kalfadhiga labaad ee Golaha Wakiiladu wuxuu wax ka badalay xeer hoosaadka Golaha qodobo ka mid ah, isbadalkaasuna waa sidan hoos ku qoran.

¨ Tirada Guddiga Joogtada ah waxaa laga dhigay sagaal xubnood halka ay markii hore ka ahaayeen 8 xubnood xubinta la kordhiyeyna waxaa loo doortay gabar ka mid ah gabdhaha baarlamaanka.

¨ Guddomiyaha Goluhu wuxuu isku baddali karaa guddiyada joogtada ah ee Golaha wakiiladda.

¨ Muddada ay soconayaan kalfadhiyada caadiga ah ee Golaha wakiiladu ayaa loo gooyey 45 (afartan iyo shan) maalmood.

II- Waxqabadkii Golaha Wakiilada ee Labada Kalfadhi dhexdooda.

Eeg Bogga 4aad

Ka yimid Bogga 3aad

Golaha Wakiiladu wuxuu qayb wax ku ool ah ka qaatay howl gallo ay golaha xukuumadda iska kaashanayeen sida:-

¨ Kormeero loogu kuur galayey xaaladaha nabadgalyo, siyaaso, bulsho, maamul, deegaan, ee dhammaan Goboladda ay ka kooban tahay D/G/PL.

¨ Goluhu wuxuu kaalin mugleh ka qaatay howl gallada ku wajahnaa baahinta iyo taabbagalinta maamulada Goboladda dalka iyadoo si wayn loogu guulaystay ka hortagidda siyaasadda gurracan oo ka imaanayey darisyada siiba kuwa galbeedka iyokoonfurta iyo ololayaal lagu hagaajinayay bilicda magaalooyinka waawayn kuwaasoo si fiican waxqabadkoodu uga muuqday magaala madaxda D/G/PL iyo xarunta Gobolka Mudug.

¨ Goluhu wuxuu kaalintiisa ka qaatay taakulayn dhaqaale oo loo fidinayey Jubada Hoose Ciyaaraha Goboladda Soomaaliya iyo arimo kale oo ijtimaaci ah.

III- Waxqabadkii Guddiga Joogtada ee muddadii u dhaxaysay 2da Kalfadhi.

Guddiga joogtadu howlgalada guud ee ay golaha wakiilada kaga la qaybqaateen hirgalinta shuruucda, hormarinta dhaqan dhaqaale iyo ilaalinta gabi ahaanba danaha ummadda ka sokow waxay si joogto ah u fuliyaan howl maalmeedka shaqo ee golaha wakiilada sida maamulka ama xiriirinta golayaasha dowladda iyo guud ahaanba howlaha qaran ee ku beegan golaha muddada u dhaxaysa kalfadhiyada.

Arrimaha ugu waawayn waxa qabadka guddigana waxaa ka mid ah:-

1. Guddiga waxay kormeer howleed ku mareen dhammaan Gobolada ay ka kooban tahay dowlad Goboleedka Puntland kaasoo loogu kuurgalayey xaaladda nabadgalyo, ku dhaqanka shuruucda, baahinta maamul iyo waxqabadka maamulada ka dhisan Gobollada iyo degmooyinka.

2. Guddiga joogtada ee Goluhu sida caadada u ahayd waxay la'yeesheen kulamo ku salaysnaa la xisaabtan iyo u kuurgal qaar ka mid ah wasaaradaha iyo hay'adaha madaxa banaan ee dowlada kuwaasoo ku soo gubiyey warbixino af iyo qoraalba leh, habka socodka barnaamijka saddex sanadoodka ah ee Dowladda iyo dhaqan galinta shuruucda Golaha wakiiladu ansaxiyey.

3. Guddiga joogtadu wuxu ka howlgalay dhamaystirka dhismaha guddiga diyaarinta dastuurka iyo habaynta xeer hoosaadkooda Guddigaas oo dhakhso uga howl galidoona howsha loo xilsaaray.

4. Guddigu wuxuu xiriir la'samayeeyey hay'adaha caalamiga ah ee ku sugan dalka sidii Golaha iyo Guddiga dastuurka, dhismo xarun shaqo, tababaro khubaro iyo qalab shaqo loogu heli lahaa waxaana ilaa hadda laga helay jawaab Hay'adda Diakonia, Peace and Life iyo Dowladda Sweden oo u soo dirtay Golaha wafti ka socda xisbiga Social Democratic ee xukuuma dalka sweden, taageerooyinka la ballan qaady waxaa ugu soo horeeya Diakonia oo bisha Ocotober siminaar guddiyada Golaha iyo guddiga diyaarinta dastuurka iyo socdaalo aqoon kororsi oo ay mudanayaal golaha ka tirsan ugu dirayaan dibadda.

5. Guddiga Joogtada xubno ka tirsan oo socdaalo ugu baxay dalalka dibadda waxay jaaliyadaha iyo dalalka ay booqdeen uga warbixiyeen siyaasadda iyo barnaamijka hormarineed ee Puntland siiba jaaliyadaha Emeritka carabta iyo Sweden iyagoo jaaliyaduhu muujiyey cabashooyinka xiriir la'aaneed ee iyaga iyo dowladda.

IV- Xiriirka Shaqo ee Golaha Wakiiladda iyo Golayaasha kale.

Sida ku cad axdiga waxay Dowlad Goboleedka Puntland ka kooban tahay saddex gole oo kala leh waajibaaadyo qeexan kana midaysan howlgalka Dowladnimo iyo taabba galka qaranimo, waxayna kuwada shaqeeyaan iskaashi, wada tashi, isa sixid, is dhaliilid si loo helo howl gal midaysan oo lagu hanan karo ujeeddooyinka iyo himilooyinka la higsanayo kuwaaso saldhig u ah hal dowlad oo u adeegaysa shacabkeeda.

BAYAAN KA SOO BAXAY URURKA DHALLINYARADA G/MUDUG

Annagoo ah Ururka Dhallinyarada Soomaaliyeed ee Gobolka Mudug SYS, waxaan si cad oo qeexan u soo Bandhigaynaa Hindisa Cusub ee Ururku ka qabo Xaaladda Dib-u-heshiisiinta Soomaaliyeed/Dawlad Soomaaliyeed, sida lagu heli karo inay tahay:-

1. Shirka dib-u-heshiisiin qaran oo la isugu yimaado si Deg-Deg ah, oo lagu qabto Dalka Gudihiisa, gaar ahaan Gobolka Mudug ee Xuddun u ah Gobolada Dalka Maadaama uu ahaa Gobolkii laga Aasaasay Xornimo doonka (SYL), Dagaalkuna ka Bilowday, Nabadgalyada Gobolada dhexena ka Bilowdeen 93-dii, loona baahan yahay iyada laga soo Nooleeyo Sharaftii iyo Qaranimadii Soomaaliyeed, ayna marti Galiso Dawlad Goboleedka Puntland.

2. Shirka Jabuuti ku dhamaaday wuxuu halis u yahay inuu keeno isku dhac Beeleed iyo xasilooni Darro meelo badan oo nabad ah.

3. shacabka Puntland waxaa ugu baaqaynaa inay uga dambeeyaan Hoggaanka Siyaasadeed Golaha Taageeradooda hiil iyo hooba la dhinac istaagaan Dawlad Goboleedka Puntland.

4. waxaan kaloo baaq u soo jeedinaynaa Isbahaysi ku sheegga ku habsadey Gobolka Jubbada hoose Kismaayo si shareecada Islaamka ka fogna u xasuuqa oo kula dhaqma dadka ku nool Goobtaa, inay isga baxaan oo ka huleelaan inta aan dhiig badan ku daadan, maadaama ayn jirin cid deegaankooda xoog lagu haysan karin.

5. Ugu dambayn waxaan shacab weynaha soomaaliyeed ugu baaqaynaa inay xoojiyaan nabadgalyada guud ee Gobolka, loona diyaar Garoobo sidii lagu gaari lahaa midnimo soomaaliyeed.

Guul iyo Barwaaqo ayaan idiin rajeynayaa.

SULDAAN CUSUB OO SOO BAHARDAADSADAY LAASCAANOOD.

1835kii Siciid Harti (Dhulbahante) wuxuu lahaa hal Garaad oo keliya, 1850 kiina wuxuu lahaa labo Garaad, 1965tii wuxuu lahaa afar Garaad, maalintii isniintii 31/07/2000, waxaa magaalada Kalabayr oo 20 (labaatan) kiilo-mitir dhanka koonfur Galbeed ka xigta magaalo-madaxda Gobolka Sool oo ah Las-canod, waxaa lagu caleema-saaray Issimkii 10aad ee Beesha Siciid Harti (Dhulbahante) ka soo ah suldaan Cali Xaaji Ismaaciil (Cali Doob)oo noqday Issim labaad ee jilibka bah-ararsame.

Sulddaan Cali Xaaji Ismaaciil wuxuu sannadkii 1937 ku dhashay dooxada Barraaha oo ku taal kala-barka Laas-caanod iyo Garoowe (Hooyadii waa Xaajiyo Cibaado Ayuub Salaan ). Markuu jiray 12 sano ayuu quraanka uu ku xafiday malcaamaddii walaalkii macallin Cabdillaahi Alla ha u naxariistee oo ku tiil magaalada Lascanod sannadkii 1949 wuxuu galay dugsigii hoose ee magaalada Las-canod sanadkii 1952dii isagoo Magaalada Sheekh ku dhiibaya imtixaankii uu ugu gudbilahaa dugsiga dhexe ee Sheekh (Sheekh Intermediate School) ayaa imitixaankii laga saaray oo tacliintii Dowladda laga erayay dagaal uu sameeyay dartii Xog-ogaalkii waxay yiraahdeen iyadoo imtixaankii socdo ayaa Magaalada Sheekh waxaa galab kubad ku wada cayaaray fasalkii ka yimid Laas-caanod ee uu isagu ka mid ahaa iyo fasalkii reer Sheekh ee dugsigiisii ahaa, waxaa badiyay reer Sheekh, Cali wiilkii reer Sheekh Goolka badinta u dhaliyay ayuu garoonka dhexdiisii oo ilyartu is-qabsatay Madaxdii waxbarshaduna tubantahay ayuu Cali ku baacsaday toorray uu galka ka siibtay oo garoonka ku wareejiyay xog-ogaalku wuxuu sheegay in sidaas imtixaanka looga diiday waxbarashadii dowddana lagaga eryay Cali wuxuu arrintaas ku eedeeyaa Guddoomiyhii dugsiga Sheekh ee Waqtigaas laakiin wiil toorray sita nin waliba waa eryilahaa mar kale Cali wuxuu ku noqday baadiye (Kalaayo iyo kal belelebo, Xaaba Cad iyo qallalan), 1956 Cali wuxuu u dhoofay Magaalada Cadan halkaasoo dugsigiisa dhexe uu ku dhameystay.

Muddo taban sano ku dhow ayuu Cali shaqaale u ahaa dawladdii Ingiriiska ee cadan xukumeysay, isagoo qayb maadadaas ka mid ah u kala af-celin jiray Dowladdii Ingiriiska iyo Jabhaddii Cadmeed ee Faloosy. Cali wuxuu Soomaaliya dib ugu soo noqday sannadkii 1968dii isagoo markiiba dalka ka bilaabay hawlo ganacsi.

1991 ayuu ku biiray ururkii USP-dii labaad, isagoo howlo fara badan ujeeddooyinkii ururkaas ka fuliyay ilaa la soo gaaray 1998, waqtigaas oo uu ka midnoqday tiirarkii dhismaha Dowlad Goboleedka Puntland ilaa haddana uu ku taaganyahay.

Haddaba, maalintii isniintii ee 31/07/2000 ayaa Magaalada kala-baydh Cali Xaaji Ismaaciil loogu caleema saaray Sulddaan Cali Xaaji Ismaaciil, iyadoo kalkaas dabbaaldeg weyn loogu sameeyay.

Sulddaan Cali waa nin dhuuban oo maarriin ah oo leh gadhweyn oo u dhigma gadhka sheekh bahashti, sheekh mujaddidi iyo sheekh sandaaniga Yemeneed, Sulddaan Calina soo baharddaadsay Las-canod.

BAAQ AY SOO SAAREEN BEESHA BAH- ARARSAME

Ku: Cid alla Cidii ay khusayso

Taariikhdu markay ahayd 8/8/2000 ayaa Beeshu shir balaaran isugu timid magalada kalabaydh shirkaas oo ay ka soo qaybgaleen dhammaan qaybaha kala duwan ee Bulshada sida, Cuqaasha, Culamada, Waxgaradka, Dhalinyarada iwm.

Ka dib markii Beeshu si taxadir leh ay u gorfaysay xaaladaha taagan ee nabadgelyo iyo siyaaso waxaa la qabtay gudi sagaal nin (9) ka kooban oo kala ah 3da Baadhi ee Beesha.

Gudigaa sagaalka ahi waxay soo saareen qodobadaan soo socda:-

1. in la adkeeyo midnimada Bah-Ararsame.

2. in la adkeeyo midnimada Garaad Faarax.

3. in Beesha Bah-Ararsame ay ugu baaqdo dhammaan dadka ay dariska yihiin nabadgelyo waarta.

4. in dilkii kaga yimid beesha cumar Maxaud lagu dhameeyo wadahadal iyo is afgrad.

5. in heshiiskii Deegaanka ee uu dhaxayey Baha-Ararsame iyo Majeerteen ee 1997dii sidii uu ahaa loo fuliyo.

6. in ay shir deg-deg ah isugu yimaadaan Beelaha Bah-Ararsame iyo Cumar Maxamuud meeshii iyo goortii laysla garto.

7. in meel looga soo wada jeesto 2da dhinacba cid alla cidii isku dayda in ay colaad abuurto nabadgelyadana wax u dhinto mahadsanidin.

Waxaa qoray baaqan:-

1. Xaaji Ciise Cumar Xirsi.

2. C/Laahi Maxamed Axmed

3. Cali Cumar Xirsi.

4. Xaaji Mahad Xaaji Yuusuf.

5. Xaaji Yuusuf Xaaji Ibraahim.

6. C/laahi Maxamed Ciise.

7. Cali Cabdi Galaydh.

8. Maxamud C/qaadir heeye (Indhoyare)

9. Maxamed Xasan Aadan (Dalab)

KAALMADII SOO GAARTAY INTUU DHISNA URURKA BEERALEYDA DEGMADA GAROOWE.

Beeraleyda Gobolkaani waxay ahayd mid asaasantay badan-keedu 1991 horaankeedii waxaana kalifay Burburkii ka dhacay Soomaaliya, iyadoo la ogyahay dadka ruuxba meeshii uu dan-mooday inuu wajahay, waxay ahaayeen kuwii dhulkooda u jeensaday in ay wax kala soo baxaan iyagoo aan wax aqoon ah ulahayn, wayna ku mahad san yihiin arintaas, markii beerleyda dhibaatooyin fara-badan la soo derseen wax gacan u geystana ay waayen, ayey shir isugu yimaadeen magaalada Garoowe, 1996 bartama- heedii waxayna dhisteen Ururka Beeraleyda ee Degmada Garoowe.

Intii Ururku jirey waxaa soo gaaray kaalmooyin kala duwan, waxayna kala ahaayeen sidatan soo socota.

Waxaa ugu horeeyey ICRC oo uu wakiil ka ahaa Mudane, Abshir Cumar Huruuse, oo nasoo gaarsiiyey (seed) amaba abuur Caws iyo abuur qudaareed laba jeer oo kaladuwan.

Waxaa Beero tijaaba ah kasameeyey EPA (NGO) layiraahdo oo wakiil ka ah Hay'ada (CARE) Beeraha tijaabada oo dhammaa afar (4) Beerod, kuna kalayaal Yibaayil, Timirka, Siigadheer, iyo Cuun, waxay hawhsaas ka bilaabeen 1998 horaankeedii, waxayna siiyeen aqoon kororsi joogta ah, waxay u qaybiyeen 38 Matoor oo kuwa biya loo isticmaalo, waxay kaloo siiyeen Tuulal ama qalabka Beeraha, lagu shaqeeyo, waxay hada ka wadaan dhismo ceelasha afkooda ah.

Waxaa xusid mudan in aan tilmaamo Dr. Ibraahim Cabdi Shire oo wakiil ka ahaa UNDP. 1998 oo saddex siminaar ama aqoon isweydaarsi ku qabtay aagga cuun, Beeraley dhan 80 qof, kaasoo ahaa aqoon siweydaarsigii ugu horeeyey uguna weynaa oo looqabto Beeralayda gaarna u ahaa.

Dr. Cabdi Shire wuxuu siminaarada ka bixinaayey 3 sddex buug oo ku saab-san Beeraha oo kala duwan oo uu isagu Qoray, 1999 wuxuu Beeraleyda u keenay Tuulal dhan ilaa 250 oo loo qaybiyey Beeraley uu isagu soo kormeeray, 1999 UNDP. Waxay bilowday labo Beerood oo loogu talagalay tijaabo, waxaa laga sameeyey AAGGA Jibagale iyo AAGGA Galmayr, ku waaso wakhtigii loogu talagalay aan dhamaysan iskoodna u xirmay markay hay'addii katagtay.

Waxaa laga wada warqabaa (SWS) in ay tahay NGO wadani ah, oo ku hawlan in ay gar-gaar bini aadan-nimo iyo mid islaanba u fidiso masaa-kiinta dan yart ah siiba Agoomaha ubaahan xanaanada iyo taakuleynta, markey arkeen Beeraleyda yar-yar ee Puntland Baahidooda, bay ogaaden agoontiiba in ay hoos ka xigaan Beeraleydu, iyagoo lala kaashanaya Hay'ada (CARE) ayey bilaabeen in ay wax u qabtaan beeraha ku yaal AAGGA Galmayr, iyo Darayle oo labaduba ku yaal toga Ligle, hawl fuliyayaasha (SWS) waxay Garoowe Beeraleyda labadaas meelood ugu qabteen 3 (saddex) siminaar sandkaan 2000, oo mid yahay bacaadweyn.

Bishaan ku jiro waxay keeneen (SWS) 10 Matoor iyo tuuboyinkiisi iyo 60 kiish oo shamiita ah, shamiitadaas oo loogu talagalay in ceelasha afkooda lagu dhiso, 23-08-2000 (SWS) waxay qabteen xaflad ama munaasibad lagu gudoon siinaaeye Beeraleydii nasiibka u heshay 10 kaas Matoor iyo qalabka la socday, munaasibadaas waxaa goob joog ka ahaa, marti sharaf lagu martiqaaday oo ay ka mid ahaayeen, xildhibaano, Maamulka Gobolka iyo kan Degmada, Hay'adda (CARE) oo iyadu qalabka bixisay, (SWS) OO IYADU HAWSHAAN FULISAY, Guddgia Beeraleyda qaar ka mdi ah, iyo Beeraleydii qalabka lagu wareejinaayey.

Guddoomiyaha Beeralayda Degmada Garoowe (Xasan Yuusuf Kaarshe)

CARTA WAA UMUSHAY?

Habeenkii sabtida oo taariikhdu ahayd 26-8-2000, fool adag oo socotey muddo 4 bilood ah ka dib Carta wa umushay, waxay ku dhashay isbitaal ay ka shaqeeyaan dakhaatiir ajnebiya, isbitaalkaasi, waxaa ka qaraabta kuwa ka ganacsada siyaasada, waxay dhaheen waxaanu ka iibinaynaa cunugga Soomaaliya.

Carta ilmeheeda, waa jeceshahay, waxay tiri; cunugayga waa korsanayaa, waxaan oranayaa waa Soomaali, waxan kula wareegayaa Deegaamada Beelaha ugu waaweyn Soomaaliya, waxan geynayaa Muqdisha, Kismaayo, Garoowe, Hargeysa, Baydhabo iyo meeshii kale oo aan Aabe uga helo, maadaama Madaxdii isbitaalka Carta igu dheheen, kaley ceebow naye cunuga naga qaad, waayo ma hayn kareyno.

Carta waxay tiri dhakhtar madaxda ka ah isbitaalka adeerow hana eryin maxkamad baan tegayaa, si cunga loo siiyo Jinsiyad Soomaaliyeed, waxay isbitaalka ka baxday iyada oo dhawaaqeysaa, maxaa igu diray shacbiga iyo madaxda soomaaliyeed, Alla dadku xumaa maxay cunuga ku diidayaan? Maandhey kaalay, maandhey kaalay odayruug caddaa ah ee Soomaaliyeed ayaa u yeeray; soomaalidu waa dad Muslim ah 100% ha isku daalin maandhey, ma ay qaadanayaan cunugaan meher xalaal ah ku dhalan.

(Prof. Maxamud Ismaaciil)

AL-SALAAMU-CALAYKUM.

HADDAAN ISAGA AHAAN LAHAA.

Murti-weedheedka kala geddisan ee Soomaaliyeed waxay Qofka si habboon u dheeha u noqon karaan Waayeel talo-qabeen ah oo wanaag iyo horumar la jecel, mutiyahaas gudbiya farriimo xaqiiqeedka sugan waxan ka soo qaadanaynaa, Maah-maahda Soomaaliyeed ee tiraahda (Hal xaaraan ahi ma dhasho Nirig xalaal ah) oo macneheedu yahay (Wax kasta oo asalkiisu xaaraan yahay midhihiisuna boolinimo kama baxaan), mid kalena waxay tiraahdaa waxay tusmaynaysaa (In xaajadii gurrac loo amba-qaadaa ku gabagebowdo natiijo khaldan oon la toosin karin), waxa kaloy soomaalidu hal-ku-dhag u leedahay (Waayeel dhuumashadii waa intaan la arkayn) tanina waxay hoga-tusaale u tahay ( inaan Soomaalida wax ku kala qarsoomi karin ooy is wada farrtaqaan), Nuxur duluceedka maahmaahyadan iyo xaqiiqo ku salaysnaantooda muran kuma jiraan Madaxweyne Ismaaciil Cumar Geellena sidaa caalim ayuu ku yahay.

Md Ismaaciil, waa xusuusan yahay wixii ku qornaa warqaddii uu u qaybiyey una akhriyey madaxdii Dunida Fadhigii guud ee Golaha loo dhan yahay ee Qarammada Midoobey September 1999kii. Isla markaasna, waa ogsoon yahay kala fogaanta kala-geddisnaaneed ee Hindisihii uu jeediyey iyo qaab-fulineedkiisa uu ku dabbaqay; ilaa isagaa Mindida daabkeeda haya, sidoo kale cidina ugama dhuun-daloosho natiijada madow ee hawlgalkiisu yeelanayo, ilaa isagaa maraqa iyo Milixda isu qiyaasayee....

Md. Geelle, aad ayuu xog-ogaal ugu yahay bar-kuma taalnimada ay ku dambaynayaan Ragga uu duubka u soo xidhayo, illaa isagaa ku kalsoonaaday dad aan cidi u soo dirsan ee isla mar ahaantaas, wuxuu caalim ku yahay in go'aammada shirka Carta (Jabuti) Hog waa iyo heehaab ka noqon doonaan Miidaan-siyaasadeedka Soomaaliyeed, ilaa isagaa ( Inuu taxdiiro iyo inuu magan-gelyo Qaxootinimo siiyo diidey) oo Dad tahriib ugu yimid Wufuud ka dhigtay.

Igadaaye.... Haddaan Anigu Ismaaciil ahaan lahaa, sidaa ma yeeleen, Soomaalida miskiinadda ah oo iisoo gacan gashayna Shaadhkaas khafiifka ah uma xidhteen!!! Waar Angu Mashruucaan kuma soo gebagebeeyeen dhawr bilood, damacaygana kuma soo koobeen hagaajinta Korontada Magaalada Jabuuti, waxaan iska dhigi lahaa nin Xaajo-ruug ah oo Maroodi ka soo qalaya Irbad feedhaha ka muddey, illaa Soomaali waxba iiga shan iyo toban maahee, si aan dillaal dameer gooya u helo oon dhiisha iyo dherigaba u buuxsado, waxan barnaamijka isku dirka u qaybin lahaa ugu yaraan 3 weji oo midkiiba soconayo hal-sano oo juusto ah oo maxayyihiin!!!,

Sannadka hore, waxan hawl-galladayda bartilmaameed uga dhigi lahaa dib-u-heshiisiinta, kala guridda, turxaan bixinta iyo Walaaleynta Bulshada Soomaaliyeed.

Sannadka Labaad, waxaan gabbaad ka dhigan lahaa Dhisidda Dawlad Goboleedyada Koofureed sida.

1. Dawlad Goboleedka Shabeelle oon ku bahayn lahaa Shacbiga ku nool Gobollada Hiiraan, Banaadir, Jawhar iyo Qaybo ka mid ah Deegaamada Galguduud.

2. Dawlag Goboleedka Doyland oon wadaajin lahaa Raxamaha dega Xudur, Bay iyo sh/Hoose.

3. Dawlad Goboleedka Jubbaland oon u laaxin tiro Reerka iska leh Gobollada Gedo, Jubbada dhexe iyo Jubbada Hoose.

Sannadka Saddexaadna, waxan ku maararoobi lahaa Dhisid Dawlad Qaran ee Soomaaliyeed, taasoon hoggaankeeda u egman lahaa wiil sahansan oo taariikh cusub iiga sheekeeya, waxay ila tahay Ismaaciil arrintu waa ka hoostaye, Haddaan isaga ahaan lahaa, Fursddaas xarrago ima dhaafteen, Waar Ninka Iskuulkii Faransiiska dib-halloogu celiyo, hana ka soo bilaabo Dirirdhabe.

Gunaanadkiina, Md Ismaaciil Cumar Geelle Nasiib xumadiisa kaadhkii ma gadan, shirkiina qaab-guuleed uma maamulin, waana laba garsegay, balse, waxanan hubin iney Walaalahayga Reer Jabuuti dareenkaas ila qabaan....

Qore:- Maxamuud Muuse Cali (Garoowe)

HAY'ADDA OTP-MA URUR SAMAFALBAA MISE WAA URUR SIYAASI AH?

Hay'adda OTP oo saldhigeedu yahay Magaalada Bosaaso, (NGO) ay Maalgeliso Ururka NOVIB iyo urur ka mid ah Dawladda Holland, waxaa nasiibdaro ah in OTP waayahaan dambe si toos ah isugu bedeshay Urur siyaasi ah sababaha hoos ku qoran awgood:-

Taariikhdu markay ahayd 15/3/2000, Hay'adda OTP waxay ku tilaabsatay in ay ka hirgeliso Magaalada Gaalkacayo siminaar la rabay in wax loogu dhimo Dawlad Goboleedka Puntland oo ay soo Abaabushay Hay'adda la yiraahdo (INXA). INXA waa Urur siyaasi ah oo ka furan Muqdisho iyo Djibuuti oo loogu talagalay in lagu burburiyo Maamulka ka jira meelo ka mid ah Soomaalia, sida Dawlad Goboleedka Puntland, hase yeeshee laguma guuleysan in lagu qabto siminaarkaas magaalada Gaalkacayo, waxaan Joojisay Dawladda.

1. Isla bishaas gudaheeda waxay damacday OTP in ay seminaar kii hore la mid ah ku qabato Magaalada Bosaaso, laakiin waa laga joojiyay.

2. Bishii April Bartameheedii, ayaa Madaxa Hay'adda OTP Mr. Cabdullahi xaaji Dayib, wuxuu u soo raacay Garoowe, Wafdigii reer Djibuuti ee lataashiga ugu yimi Dawlad Goboleedka Puntland isagoo markaas wakiil ka ahaa ururka INXA, isla markaasna qayblibaax ka qaadanaayay abaabulidda shirka Carta.

3. sida laga soo xigtay dad xog-ogaal ah ee degan Magaalada Djibuuti, madaxa hayadda OTP Mr. Cabdulaali Xaaji Dayib wuxuu hadda mushquul ku yahay abaabulid iyo faafin qoraalo lidi ku ah maamul Goboleedka, isagoo Barabugando iyo Dicaayad ku haya lacagta ay isticmaasho Dawlad Goboleedka Puntland.

Waxaa diyaariyey Cali Bulxan Shabeel Garoowe

TAAYADA (EDITORIAL)

GAMBOOL-TAABAC MAANTANA TIRAAB.

Nin ka mid ah Gambool-taabacyada waqtigan ayaa maalintii 16/06/2000 fagaaraha xarunta Booliiska Garoowe ka jeediyay warbixin ku saabsan shirka Carta oo uu markaas ka soo laabtay. Gambool-taabacaasi wuxuu maalintaas ku warbixiyay oo yiri:-

1. Dowladda Jabbuuti kuma ekaan Gogol-fidintii ee iyada ayaa howshii maamulaysa.

2. caasimaddu waa Muqdisho.

3. Madaxweynuhu waa Habargidir.

4. Nidaam fadaraal ahi ma jiro.

5. Qoladeenu waxay marti u tahay cidda Madaxweynuhu yahay.

6. waxaa meesha ka soo baxaya oo dhammi oo sii qorshaysanyihiin oo waxay ku socdaan waddo loogu talagalay oo natiijadu waa isku mid haddi aynnu ka qaybgalno iyo haddii aynni ka maqnaano.

Maantana mar kale ayuu tiraabay gambool-taaba caasi oo wuxuu yiri:-

1. Ismaaciil Cumar Geelle howshii colaad-ka-abuurka soomaaliya wuxuu u xilsaaray nin uu hubo inuu xilkaas colaad-abuurka ah si buuxda u gudanayo.

2. Or-oradka ninkaas oo noqondoona nooca fiidmeerta oo aan gaadhin labo sano ayaa cid waliba gudo iyo dibadba lagu wada qancayaa in Soomaalidu u baahan tahay shirka dib-u-heshiisiin oo caam ah.

Shirkaas wuxuu ku hirgeliddoonaa meel dibad ah iyada oo ay ka hormareen oo gogoldhig u noqdeen shirar badan oo meelo badan oo gudaha ah lagu qabtay

WALLAAHU ACLAMU

AFKEENNU WAA ISU AMMAAN.

Diidane:- Waaryaa Nuuxnuxle, waar maxaa kaa yaabiyay waa adiga gacmaha dhafoorrada ku hayee!!! Afkeenu waa isu ammaane!!!???

Nuuxnuxle:- Waxaan la yaabsanahay waxa nabsiga la yiraahdo..... war bal eeg dalkii Soomaaliya waxaa ka talinaya Jabhadihii xukunkii Siyaad Barre mucaaridka ku ahaa!!!! Kaaliyeyaashii Siyaad Barrena Dowlad mucaarid ah ayay dibadda ku dhisteen!!! Nabsi!!! Nabsi!!! Waxaan la yaabsanahay Nabsga!!!!.

Diidane:- Maxaa TV-ga Jabuuti u yiri Carta ayaa ugu horreeysa Gabadh Soomaaliyeed oo Baarlamaan gasha!!! Miyaan ina Siyaad Barlaamaankiisii gabdho ku darin!!!???

Nuuxnuxle:- ina Cumar Geelle kuwa uu isagu qoray ayuu la yaabay!!! Markaasuu dafiray kuwii ina Siyaad qortay!!! Afkeennu waa isu ammaanee!!!

OGAYSIIS

Dawlad Goboleedka Puntland ee Soomaaliya

Guddiga Qandaraas bixinta ee DGPL.

Diiwaangelinta Qandaraas Qaatayaasha Dalka:-

Iyadoo aaney suurtagal ahayn in ay tartamada qandaraasyada ka qayb qaataan cid kasta oo aan Guddiga ruqsad ka haysan, si loo diiwaangeliyo qandaraas qaatayaasha dalka loona meel mariyo sharciga tartamada iyo heshiisyada Qandaraasyada Lr. 11 e 16/08/2000.

Shakhsiyaadka iyo shirkadaha waddaniga ah ee doonaya u tartamidda Qandraasyada dalka laga bixinayo, waxa loogu yeerayaa inay iska diiwaan-geliyaan xarunta Guddiga, codsigoodana uu soo gudbiyaa, isla markaana soo buuxiyaan shrucuudaha soo socda:-

1. Waa inuu yahay Soomaali (PL)

2. Waa inuu la yimaado warqadda denbi la'aanta.

3. waa inuu soo caddeeyo inaan wax cashuur dawladeed ah lagu lahayn

4. Waa inuu soo caddeeyo waayo aragnimada uu u leeyahay qaybta iyo darajada uu doonayo in lagu diiwaangeliyo, isagoo muujinaya shahaadooyink tacliin ahaaneed iyo qoraallo la xiriira hawlaha uu horay u qabtay iyo qiimahooda.

5. waa inuu soo caddeeyo awooddiisa dhaqaale, Guurto, ma guurto iyo macaamilkiisa Bankiga.

6. waa inuu soo caddeeyo Qalabka Farsamo ee uu haysto.

7. waa inuu soo caddeeyo qaybta iyo darajada uu doonayo in lagu diiwaangeliyo.

8. waa inuu codsigiisa ku caddeeyo cinwankiisa oo buuxa.

Warqadda codsiga waxa si qoraal ah loogu muujinayaa dhammaan dekomentiga ku lifaaqan.

Xarfaha 1aad, 2aad iyo 3aad ee kor ku xusan waxaa laga doonayaa Qandaraasle kasta oo shakhsi ah ama xubin kasta haddii codsigu ka yimaado shirkad.

Guddoomiyaha Guddiga Q/bixinta Axmed Sh. Cabdi Dhegaqool

HAMBALYO HAMBALYO

Liibaan Cali Maxamed (Goox), Cumar C/laahi Cali, Nasro Xasan Barre, Cusmaan C/laahi Cali, C/risaaq Ciise Xuseen (Khatumi), Maxamud C/laahi Xuseen (Alakis), Nuur Siidow C/laahi (Macalin Shiino), Malyuun Cali Maxamed, jaamac Axmed Faarax (Jaamac Dirir).

Waxay Dhammaan Hambalyo iyo Bogaadin u dirayaan (C/risaaq Xaaji Gadhyare iyo Ifraax maxamuud Axmed (Ifraax Cuuke) oo 16/08/2000 mehorkoodu ka dhacay magaalada Laascaanood, waxayna leeyihiin noqda kuwii isku waara oo Ubad khayr qaba kala hela.

Aamiin - Aamiin - Aamiin

[Country]